Positief blijven in tijden van tegenslag

Emoties kunnen je behoorlijk in de weg zitten in je werk en privésituatie. Helemaal nu werk en privé steeds meer door elkaar lopen.

Misschien ben je bekend met de vier basisemoties: Bang, Boos,Bedroefd en Blij. Onzekerheid, verandering en crisis gaan gepaard met emotionele reacties. Mogelijk vallen dan vooral de negatieve emoties je op. Bijvoorbeeld angst, irritatie, neerslachtigheid, verdriet of wanhoop. Als de gebeurtenissen heftig zijn is dat vanzelfsprekend. Als je hier veel last van hebt, praat er dan over en zoek hulp. Maar in veel gevallen is de daadwerkelijke bedreiging niet zo groot en heb je vooral last van je eigen reactie op deze onzekere periode. Het kan dan helpen om met meer aandacht naar je positieve emoties te kijken.

Blij is meer dan blij
Ik dacht altijd: blij is blij. Maar als je een beetje verder kijkt bestaan er veel meer positieve emoties.

Denk aan gevoelens van dankbaarheid, plezier, inspiratie, genegenheid, belangstelling of bijvoorbeeld trots. We hebben (bijna) allemaal de neiging om vooral stil te staan bij onze negatieve emoties. Zozeer zelfs dat we de positieve dingen niet of minder zien. Als je weet dat er veel fijne emoties bestaan, kun je daar actief gebruik van maken om je aandacht te trainen in het ervaren van positieve gevoelens.

De kracht van woorden op jouw werkgeluk.
Hoe meer woorden je aan je fijne emoties kunt geven hoe meer je er kan herkennen en hoe beter je er bij stil kan staan.

Dat werkt net als met andere dingen waarin je je verdiept. Ken je alleen maar het woord voor vogels, dan zie je alleen maar vogels, misschien nog grote en kleine vogels. Maar ken je de mus, de spreeuw, de ooievaar: dan zie je ook de mus, de spreeuw en de ooievaar en weet je ook hoe bijzonder het is om ooievaars in de weilanden te zien omdat ze dertig jaar geleden bijna waren verdwenen in Nederland.

Door geregeld aandacht te geven aan je prettige ervaringen, kan je je vermogen trainen om fijne emoties te herkennen en te ervaren. Hierboven staan wat woorden voor fijne gevoelens, maar misschien ken je er veel meer.

Neem eens de tijd om door de dag af en toe stil te staan bij wat jou een fijn gevoel geeft. Het warme water van de douche, het gekwebbel van je kind, de eerste kop koffie van de dag, het openen van de krant. Welke naam geef je aan deze ervaringen: behaaglijkheid, genegenheid, plezier, nieuwsgierigheid? Kies vooral de woorden die bij jouw beleving passen.

Het is makkelijker om fijne emoties te ervaren als je je veilig en rustig voelt. Het kan dus helpen om een paar momenten op een dag te kiezen waarop je je even terugtrekt uit de waan van de dag.

Kies een plek en moment dat je even op jezelf bent. In de avond voor het slapen gaan als je in je bed ligt, in de ochtend als je eerder op bent dan de rest van je gezin of je collega’s, een moment tijdens een wandeling voor de veel genoemde ‘frisse neus’ of als je omgeving hectisch is.

Als je eigen gedachten je grootste afleider zijn: schrijf jezelf leeg op een wit papier of in je favoriete notitie-app. Alle losse flarden van ‘niet vergeten dat’ en ‘nog denken aan’ schrijf je op. Daarna leg je dat overzicht weg haal je een paar keer diep adem. Als er toch nog een afleidende gedachte opkomt, laat hem van je afglijden door je aandacht bij je intentie te houden: je aandacht bewust richten op wat er fijn is.

Aandacht voor wat fijn is
Bijvoorbeeld: welke schoonheid zie of hoor je als je buiten bent (bloemen in de knop, mensen die je groeten, een fluitende vogel, de wind langs je gezicht). Of als je terugblikt op de afgelopen paar uur: Hoe was de balans tussen werk en privé? Wat heb je gerealiseerd? Hoe verliep het gesprek? Welke mensen heb je ontmoet? Wat was er fijn aan die ervaring?

Kijk ook naar het kleine: als je koffie voor jezelf hebt gezet: Hoe smaakte de koffie? Was het lekker? Was het warm? En heel belangrijk: zeg iets aardigs over jezelf, liefst hardop, en zeker als je de gewoonte hebt om negatief over jezelf te denken. Als je je ergert aan andere mensen: je eigen intentie heb je wel in de hand. Je kunt je voornemen om in de eerste minuut iets vriendelijks over je gesprekspartner of gezinslid te bedenken.

Achteraf kun je jezelf dan waarderen als dit is gelukt: goed gedaan! Of: ‘ik wil sowieso iets waarderen in mijn lastige gesprekspartner. Bijvoorbeeld dat hij de moeite heeft genomen om mij te woord te staan.’
Kies elke dag een paar momenten om stil te staan bij het positieve. Regelmaat helpt om nieuwe gewoontes aan te leren.

Op deze manier ben je actief je gevoeligheid voor het positieve aan het vergroten. Niet omdat het alleen maar leuk is wat er op dit moment gebeurt, maar omdat het negatieve én het positieve tegelijk bestaan. En we onszelf soms moeten aanleren de fijne dingen te blijven ervaren en zien. Zeker als het moeilijk is.

Geschreven door Juliette van de Mheen Bekijk profiel