Al nagedacht over de tijd na het pensioen? Veel medewerkers van boven de 60 jaar hebben al allerlei ideeën wat ze gaan doen na hun pensioen. Of wat ze willen laten, “nu eindelijk eerst eens gaan genieten en eerst niets doen” hoor je vaak. Er liggen vele valkuilen in het verschiet, vooral opgewekt door de omgeving. Kinderen die van je verwachten dat je nu meer kan gaan oppassen. De plaatselijke vereniging komt aan de deur voor een bestuursfunctie.
“Nu gaan we genieten” is de meest gehoorde opmerking die ik hoor in de ‘Pensioen in Zicht’ cursussen, die ik begeleid. Alsof je daarvoor niet hebt genoten? En slaat genieten niet om in verveling als je daar al je tijd mee vult? Vult het ‘Zwitserlevengevoel’ al jouw wensen of is er meer? Sommigen hebben daarentegen ook het gevoel buitenspel te komen staan, niet meer van nu voor de maatschappij. Wat wil jij doen na je pensioen?
Voordat je het weet, is de periode van vrijheid na je pensioen door de verwachtingen van je omgeving ingevuld. Is daar iets mis mee? Niet als het je eigen keuze is. Maar voor veel mensen is het lastig te bedenken wat nu echt hun eigen keuze is. Het betaalde werkleven heeft zoveel verplichtingen met zich meegebracht; opdrachten en keuzes van anderen ingehouden.
Is er leven na pensioen of sta je buitenspel? Voor velen een vraag die onder de oppervlakte ligt. Ik hoor vaak dat mensen alles al weten en als je dan wat verder doorvraagt, blijkt dat deze zaken ook vaak door anderen ingegeven zijn. Of dat er angst is voor het gat dat valt met al die uren die wegvallen als de betaalde baan verdwijnt. Het besef dat je nu ook echt bij de ouderen behoort, wordt opeens reëel en overvalt sommigen. Het einde van het leven wordt soms gevoeld door het wegvallen van dierbaren.
Veel werkgevers bieden nog de mogelijkheid om vlak voor de feitelijke pensionering een cursus ‘Pensioen in Zicht een nieuwe Toekomst’ te volgen, samen met je eventuele partner. Op aanraden van collega’s maken mensen hier gebruik van, vaak zonder enige verwachting; een beetje lachend “moet je daarvoor op cursus?”. De drempel is geslecht door de enthousiaste verhalen van collega’s die teruggekomen zijn.
Tijdens de cursus krijg je namelijk alle tijd om met anderen in dezelfde situatie na te denken over wat je nu echt wilt. In een vrijwillige, plezierige sfeer van in- en ontspanning kijk je kort terug op je werkende leven tot nu toe en bedenk je wat je zelf echt wil als de vrijheid daar is. Diverse onderdelen van het leven komen aan bod, zoals de materiële situatie waarbij erven en schenken naar voren komt maar ook de zin van het opmaken van een levenstestament of testament. Bertold Brecht, activistisch liedschrijver in de vorige eeuw, verwoordde het ooit al mooi: “ik sta even stil en dat is een hele vooruitgang”.
In je werk heb je je gespecialiseerd in allerlei zaken. Door tijdens de cursus met anderen uit geheel andere sectoren te bespreken wat voor jouw kwaliteit van leven is, komen nieuwe perspectieven. Er wordt gebruikgemaakt van diverse domeinen in het leven. Telkens kijk je naar een specifiek terrein zoals gezondheid van lichaam en geest, maar ook naar herijking van je sociale relaties nu collega’s gaan wegvallen. En telkens ligt er de vraag onder: waar loop jij warm voor, waarin vind jij je inspiratie?
Vaak hoor ik de (inmiddels) cliché geworden zin: “ik snap niet dat ik er ooit bij heb kunnen werken”. De uitwisseling van ideeën en ervaringen tijdens de cursus zorgen soms ook voor nieuwe vriendschappen. De cursus geeft je allerlei inzichten en inspiratie tot activiteiten. Wil je niet buitenspel komen te staan na je pensioen, maar eerder kiezen voor een nieuwe vrijheid en je leven bewust in vullen?
Een Pensioen in Zicht cursus is dan nog zo'n gek idee niet. Het heeft zin om tijd te nemen om in alle rust met anderen te bespreken waar jouw wensen liggen. Er is namelijk altijd minstens één cursus die bij je interesses passen.
