Veerkracht begint bij aandacht: wat vijf jaar werkstress scan ons leert

De afgelopen vijf jaar hebben SBI Formaat, OR Consultancy en Odyssee Training & Advies tijdens de Week van de Werkstress de werkstress scan uitgezet. Veel mensen ervaren van tijd tot tijd werkstress, maar de oorzaken en mate waarin dat gebeurt verschillen sterk per persoon. Deze scan geeft inzicht in wat bijdraagt in werkplezier en werkstress op individueel, team- en organisatieniveau.

Vijf jaar werkstress scan laat een helder beeld zien. Medewerkers voelen zich nog steeds betrokken bij hun werk, maar ervaren minder steun binnen teams en minder ruimte om het werk op hun eigen manier te doen. Geen alarmsignaal, maar wel een uitnodiging voor HR om stil te staan bij wat mensen echt nodig hebben om goed te kunnen werken.

Werkstress is geen optelsom van drukke bezigheden, maar een gebrek aan herstel, invloed of verbinding. Het raakt niet alleen het individu, maar de hele organisatie(cultuur). Daarom is het tijd om van cijfers naar gesprekken te gaan – van meten naar betekenis.

De resultaten van de werkstress scan laat ontwikkelingen in het geheel zien. De kunst voor HR is om de onderstroom te herkennen: waar zitten spanningen in het systeem en waar zit juist veerkracht?

Een hoog stressniveau kan voortkomen uit veel werk, gecombineerd met:

• Onduidelijke verwachtingen;
• Te weinig zeggenschap over prioriteiten;
• Of een cultuur waarin inzet als vanzelfsprekend wordt gezien en waardering nauwelijks wordt uitgesproken.

Daar ligt de kern van de rol van HR: zorgen dat mens, werk en organisatie met elkaar in balans blijven.

HR-professionals hebben een unieke positie om van werkstress een gedeeld thema te maken. Als HR-beleid aansluit op de dagelijkse praktijk voelen medewerkers zich gehoord en betrokken. In de praktijk betekent dat bijvoorbeeld:

• Ritme creëren: structurele momenten van reflectie opnemen in teamoverleggen.
• Leren herkennen: leidinggevenden trainen in vroegsignalering van stress en herstelgedrag.
• Verhalen ophalen: niet alleen cijfers analyseren, maar luisteren naar wat medewerkers ervaren.
• Kleine successen vieren: zichtbare aandacht geven aan momenten waarop balans wel lukt.

Vijf jaar werkstress scan cijfers vertellen ons vooral dit: veerkracht vraagt om onderhoud. HR kan de beweging aanjagen van “minder stress” naar “meer energie, autonomie en betekenis”. Dat begint met aandacht, niet als beleidspapier, maar als gewoonte in de dagelijkse praktijk.

Veerkachtige organisaties ontstaan niet door regels, maar door relaties. En juist daar kan HR het verschil maken.